Kriyoterapi ( kriyoablasyon olarak da bilinir), prostat kanseri hücrelerinin yanı sıra prostatın çoğunu dondurmak ve öldürmek için çok soğuk sıcaklıkların kullanılmasıdır. Kriyoterapi sırasında deriden ve prostata ince metal problar sokulur. Problar, yakındaki prostat dokusunun donmasına neden olan bir gazla doldurulur, mesane ve üretra gibi çevreleyen yapıları korurken

Kriyoterapi, diğer tedaviler sizin için bir seçenek değilse, prostatın bir kısmıyla sınırlı olan erken evre prostat kanserini tedavi etmek için kullanılabilir. Prostat kanseri için kriyoterapi, kanser ilk tedaviden sonra geri döndüğünde de kullanılabilir.

Geçmişte prostat kanseri için kriyoterapi, diğer prostat kanseri tedavilerinden daha uzun vadeli yan etkilerle ilişkilendirildi. Teknolojideki gelişmeler bu yan etkileri azaltmıştır.

İnsan dokusu donma noktasının altındaki sıcaklıklara maruz kaldığında doku hasarının meydana geldiği iyi bilinmektedir. Sıcaklık -7° ila -10°C’ye düştüğünde hücre dışı su (dokuda ancak hücrelerin dışındaki su) kristalleşmeye başlar. Bu da hücre dışı sıvıdaki elektrolit konsantrasyonunu arttırır ve hücrelerin içinden su çekmeye başlar. Sıcaklık °-15C’ye düştüğünde hücrelerin içinde buz kristalleri oluşmaya başlar. Hücre zarları zarar görür ve hücreler yok edilir. Doku -40°C’ye soğutulduğunda tüm metabolik süreçler durur.

Klinik Uygulamada Kriyoablasyon

Prostatın kriyoablasyonu için orijinal endikasyon, eksternal ışın radyoterapisi veya brakiterapiden sonra nüksetmiş prostat kanseri hastalarında kurtarma tedavisi içindi. Bununla birlikte, şimdi prostat kriyoterapisi, prostat kanserinin birincil tedavisi için de endikedir.

Tipik bir hasta, özellikle radyasyonun güvenli bir şekilde uygulanmasını engelleyen işeme semptomları olan daha yaşlı bir hastadır. Diğer endikasyonlar arasında daha düşük riskli kanserler ve cerrahiyi aşırı riskli hale getirecek morbiditeleri olan hastalar bulunur.

Hangi durumlarda yapılabilir?

Doktorunuz, kanser tedaviniz sırasında farklı zamanlarda ve farklı nedenlerle bir seçenek olarak prostat kanseri için kriyoterapi önerebilir.

Kriyoterapi önerilen durumlar:

• Kanseriniz prostatınızla sınırlıysa ve diğer tedaviler sizin için bir seçenek değilse, kanserin ilk tedavisi olarak
  • İlk tedavinizden sonra tekrar eden gelen prostat kanseri tedavisi olarak
   

Aşağıdaki durumlarda prostat kanseri için kriyoterapi genellikle önerilmez:

• Daha önce rektum veya anal kanser ameliyatı geçirmiş olmak
  • İşlem sırasında prostatın ultrason probu ile izlenmesini zorlaştıran veya imkansız hale getiren bir rahatsızlığınız varsa
  • Rektum veya mesane gibi çevreleyen doku ve organlara zarar vermeden kriyoterapi ile tedavi edilemeyen büyük bir tümöre sahip olmak

Araştırmacılar, prostatın bir bölümünü tedavi etmek için kriyoterapinin prostatla sınırlı kanser için bir seçenek olup olmayacağını araştırıyorlar. Fokal terapi olarak adlandırılan bu strateji, prostatın en agresif kanser hücrelerini içeren alanını tanımlar ve sadece o bölgeyi tedavi eder. Çalışmalar, fokal tedavinin yan etki riskini azalttığını bulmuştur.

Bu iğneler, tohumların brakiterapi için yerleştirildiği gibi, özel bir şablon kullanılarak ultrason rehberliğinde skrotum ve rektum arasındaki perineal deriden yerleştirilir. İki donma-çözülme döngüsü tamamlanır, bundan sonra mesaneye bir kateter yerleştirilir. Prostat kriyoterapisinin uygulanması yaklaşık bir saat sürer ve sonrasında çok az ağrı olur. İlk bir veya iki saat boyunca, hasta genellikle yavaş yavaş dağılan idrara çıkma dürtüsü hissedecektir. İdrarda elbette kan olabilir ve belirtildiği gibi skrotal şişlik çok yaygındır ve hastayı ilgilendirmemelidir. Hastadan altı gün sonra kateterini çıkarması ve ertesi gün bir işeme denemesi için Dr. Engel’i görmesi istenecektir. Bazen, özellikle önceden var olan idrar zorluğu olanlarda, kateterin geçici olarak değiştirilmesi gerekir.

Riskler

Prostat kanseri için kriyoterapinin yan etkileri şunları içerebilir:

• Erektil disfonksiyon
  • Skrotum ve peniste ağrı ve şişlik
  • İdrarda kan
  • Mesane kontrolünün kaybı
  • Tedavi edilen bölgede kanama veya enfeksiyon

Nadiren yan etkiler şunları içerebilir:

• Rektum yaralanması
  • İdrarı vücuttan dışarı taşıyan tüpün (üretra) tıkanması

Hazırlık aşaması:

İşlemden bir gün önce hastaya kinolon antibiyotiği (levaquin veya cipro) almaya başlaması, bağırsak hazırlığı yapması ve düşük lifli bir diyet alması talimatı verilir. İşlem günü ya genel ya da spinal anestezi gereklidir.

İŞLEM NASIL YAPILIR?

Prostat kanseri için kriyoterapi hastanede yapılır. Sizi uykuya benzer bir duruma sokmak için genel anestezi adı verilen bir ilaç verilebilir. Bazen çevrenizden haberdar olmanız ancak tedavi alanında hiçbir şey hissetmemeniz için bölgesel anestezi kullanılır.

Anestezi etkisini gösterdiğinde doktorunuz:

• Rektumunuza bir ultrason probu yerleştirir.
  • İdrarı vücuttan dışarı taşıyan tüpün (üretra) içine bir kateter yerleştirir. İşlem sırasında üretranın donmasını önlemek için kateter bir ısıtma solüsyonu ile doldurulur.
  • Testis torbası ve anüs (perine) arasındaki alandan prostata birkaç ince metal prob veya iğne sokar.
  • İğnelerin doğru yerleştirilmesini sağlamak için ultrason probu tarafından oluşturulan görüntüleri izler.
  • Prostat dokusunda donmaya neden olan problar veya iğneler arasında dolaşan bir gaz serbest bırakır.
  • İğnelerin sıcaklığını ve prostat bezindeki donma miktarını izler ve kontrol eder.
  • Kriyoterapiden sonra idrarın boşaltılmasına yardımcı olmak için alt karnınızdan mesanenize bir kateter yerleştirebilir.

Kriyoterapi sonrası

Muhtemelen işleminizin olduğu gün eve gidebilirsiniz veya geceyi hastanede geçirebilirsiniz. İyileşmeye izin vermek için kateterin yaklaşık iki hafta yerinde kalması gerekebilir. Enfeksiyonu önlemek için size bir antibiyotik de verilebilir.

İşlemden sonra şunları yaşayabilirsiniz:

• Sondaların veya iğnelerin yerleştirildiği birkaç gün boyunca ağrı ve morarma
  • Birkaç gün boyunca idrarınızda kan
  • Genellikle zamanla çözülen mesanenizi ve bağırsaklarınızı boşaltma sorunları

Tedavi sonrası takip nasıldır?

PSA seviyeleri her 3 ayda bir kontrol edilmelidir.

Prostat kanserinizin tedavi edilip edilmediğini kontrol etmek için tedaviden sonra belirli periyotlarda prostat MR çektirirsiniz.

Herhangi bir klinik gereklilik durumunda, doğrulamak için prostat biyopsisi kullanılabilir.

• Kanser hücreleri varsa, ikinci bir NanoKnife tedavisi veya diğer fokal terapi prosedürleri kullanılabilir.